Efes shahridagi qadimiy Sels (Цельс) kutubxonasi

-
Bugungi maqolamiz oʻz zamonasining mashxur Sels (kirill yozuvida Цельс) kutubxonasi haqida. Oʻz vaqtida Sels kutubxonasi Aleksandriya kutubxonasidan keyingi 2-oʻrinda turgan va shu sababdan ushbu kutubxona haqidagi qiziqarli ma’lumotlarni sizlarga taqdim etishni maqbul topdik.

Sels kutubxonasi — qadimgi Gretsiyaning Efes shahridagi qadimiy kutubxonalaridan biri boʻlib, Adrian hukmronligi davrida Tiberiy Yuliy Akvila tomonidan otasi Tiberiy Yuliy Selsga atab qurilgan.

Kutubxonada 12 000 ga yaqin devordagi tokchalarda, polkalarda va mebel qutilarda pergament oʻrami ya’ni papirus qogʻoziga yozilgan oʻrama xatlar, qo’lyozmalar saqlangan. Qurilish ishlari 114-yilda boshlangan boʻlib, 135-yilda Akvila vorislari tomonidan toʻliq tugatilgan. Akvila kutubxonaning saqlanishi va kitoblar toʻplanishi uchun katta miqdordagi pulni meros qilib qoldirgan.
Sels oʻz davrining bilimdon shaxslaridan boʻlgan, mamlakatni boshqarishda oʻzining katta hissasini qoʻshgan,  Rim an’analariga koʻra odamlarni shahar chekkasiga koʻmish taqiqlanganligiga qaramasdan, u oʻzini oʻlimidan so’ng kutubxonaning ichida sarkofag (tosh tobut) ga qoʻyilishini vasiyat qilgan.
1869-yilda ingliz olimlari sharofati bilan kutubxona afsonaviy Artemida ibodatxonasining birinchi arxeologik izlanishlari jarayonida topilgan. Vaqt oʻtishi bilan ingliz olimlari qatoriga nemis arxeologlari, XX asr oʻrtalarida esa turk arxeologlari izlanish ishlarini birgalikda olib borishgan. Bu yerda Sels kutubxonasining qul arxitektorlari Mazeus va Mitriadat haykal tasvirlarini ham koʻrish mumkin. Sels kutubxonasi Akvila nomi bilan tashkil etilgan boʻlsada, ular erkin boʻlishmagan. Lekin imperator Avgust ular kutishgan ozodlikni taqdim etgan.

Turkiyaning 20 million lirli banknotasida va yangi (2005-2009) 20 lira banknotasida bino fasadining tasviri tushirilgan.

Donolik (Sophia), Bilim (Episteme), Fikrlash (Ennoia) va Bagʻrikenglik (Arete) ramzlari hisoblangan haykallar saqlanib qolgan. Ular Sels kutubxonasining eng e’tiborli topilmalaridan biri.
Kutubxona Avstriya Arxeologiya Instituti koʻmagida qayta tiklangan va 1910-yilda haykallarning asl nusxasi Venadagi Efes muzeyida koʻchirilgan.

Комментарии

Отправить комментарий

Eng ko'p o'qilganlar

Kitob haqida hikmatli so'zlar

-
Изображение
  Odamning ulug’vorligi uning bo’yi bilan o’lchanmaganidek, xalqning ulug’ligi ham, uning soni bilan o’lchanmaydi, yagona o’lchovi-uning aqliy kamoloti va axloqiy barkamolligidir. V.Gyugo Yomon o’qituvchi haqiqatni aytib berib qo’yaqoladi, yaxshi o’qituvchi esa, haqiqatni topishga o’rgatadi. A.Disterveg               Tafakkur va xotira o’zaro bog’liq, chunki tafakkur o’tmishdagi hayotiy tajribaga asoslanadi. Norman                     Biz oldin miyani to’ydiraylik, so’ngra u qorinni to’yg’azadi. Yapon maqoli. Mushohada yuritmay turib, qancha ko’p o’qisangiz, shuncha ko’p bilayotganga o’xshayverasiz, agar o’qiyotganda qanchalik ko’p mushohada yuritsangiz, shu qadar oz narsa bilishingizni aniqroq his etasiz. F. Volter   Kitob odamni  - bilag’on, suhbat – topqir qiladi, yozib olish odati esa uni aniqlikka o’rgatadi. F. Bekon     Ilmu ustod kitob hurmati – hammasidan zarur bu bob hurmati. Kim esdan chiqarsa bu uch hurmatin, Chekar hayotida kamlik zilla
Batafsil o'qish »

Kutubxonalar haqida eng qiziq faktlar

-
Изображение
1.       Dunyodagi eng qadimgi kutubxona Misrning Sinay shahridagi Sulton Ketrin monastirida joylashgan bo’lib , u 6-asr o’rtalarida qurilgan va dunyodagi Vatikandan keyin ikkinchi eng yirik dinga oid qo’llanma va kitoblar jamlanmasiga ega bo’lgan kutubxonadir. Bu kutubxonadan faqatgina rohiblar hamda olimlargagina foydalanishga ruhsat berilgan.     2.       Dunyodagi eng katta kutubxona – Kongress kutubxonasi bo’lib, taxminan 1348342 kilometr uzunlikdagi kitob javonida 158 milliondan ziyod fond bor: 36 milliondan ortiq kitoblar va boshqa bosma materiallar, 3,5 million plastinkalar, 13,7 million fotosuratlar, 5,5 million xaritalar hamda 69 million qo’lyozmalardan iborat 3. Dunyodagi eng kichik kutubxona Nyu-York shahrining ko’chalarida qurilgan bo’lib, bu kutubxonada faqatgina  bitta kitobxon foydalanishi uchungina yetarli bo’lgan joy ajratilgan. Yorqin sariq rangda plassmasadan ishlangan bu kichik kutubxonaga 40 tagacha bo’lgan kitoblarni joylashtirish imkoniyati b
Batafsil o'qish »

KUTUBXONA FAOLIYATIDA QO‘LLANILADIGAN ASOSIY TUSHUNCHALAR

-
Изображение
  AXBOROT-KUTUBXONA FAOLIYATIDA QO‘LLANILADIGAN ASOSIY TUSHUNCHALAR   Kutubxona – hujjatlardan tashkil topgan fondga ega bo‘lgan va ularni abonementlarga vaqtinchalik foydalanishga beradigan hamda boshqa turdagi kutubxona xizmatlarini amalga oshiradigan axborot, madaniy, ta’limiy muassasa. Axborot-kutubxona tizimi – axborot-kutubxona tizimi yagona tashkiliy va uslubiy ta’minot asosida faoliyat ko‘rsatuvchi axborot-kutubxona muassasalari majmuidir. O‘zbekiston Milliy kutubxonasi – O‘zbekiston Milliy kutubxonasi milliy va jahon madaniyatini, fani va ta’limini rivojlantirish manfaatlarini ko‘zlagan holda O‘zbekiston Respublikasida axborot-kutubxona faoliyatini tashkil etuvchi hamda amalga oshiruvchi umumdavlat universal axborot-kutubxona muassasasidir. Axborot-kutubxona markazlari – Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahrida axborot kutubxona faoliyatini tashkil etuvchi hamda amalga oshiruvchi universal axborot-kutubxona muassasalaridir. Axborot-resurs m
Batafsil o'qish »