Китоб ҳақида афсона
Нақл қилишларича ўтган замонда бир ҳукмдор вазиру уламоларини чақириб: “Дун ё да энг зўр, керакли, ҳамма нарсадан хабардор қилувчи нарса нима?” – деб савол берибди. Биров “Дун ё да энг зўр нарса – қилич” деса, иккинчиси, “Энг кераклиси – нон”, дебди. Ҳамма нарсадан хабар берувчи нарса – “Ойнаи жаҳон”, дегувчилар ҳам топилибди. – Уч кун муҳлат бераман, – дебди подшо ҳеч кимнинг жавоби ёқмаганлигидан дарғазаб бўлиб. Қўшни подшоликда таърифи етти иқлимга кетган донишманд яша ё тганидан вазирнинг хабари бор экан. Вазир: “Подшоҳнинг саволларига шу донишманддан бошқа ҳеч бир киши жавоб топа олмайди”, – деб ўйлабди-да, уни излаб топиб подшоҳнинг олдига олиб келибди. – Дун ё да энг керакли нарса нима? – деб сўрабди донишманддан подшо. – Китоб! – дебди донишманд ҳеч иккиланмай. – Китоб?! – ажабланибди ҳукмдор. – Ҳа, дун ё да энг керакли нарса китоб, – такрорлабди сўзини донишманд. – Инсон учун ҳа ё тда икки нарса энг мўътабар ва азиз. Бу – нон билан китоб. Шу боисдан ҳам нон қанчалик...