Buxoro viloyati axborot - kutubxona marakazi blogi

  АРМ ва мактаб кутубхоналарида кутубхона фондини умумий ҳисобга олиш дафтари, инвентарь дафтарлари, фонддан чиқарилган китобларга тузилган   далолатнома, кутубхонанинг кундалик дафтари ва ҳисоботлари доимо сақланиши керак.   Кутубхонага олинган адабиётларнинг иловали хатлари ва бошқа ҳужжатлар айрим файлларда сақланади.   АРМ ва мактаб кутубхона ҳужжатлари (иш режалари, ҳисоботлар, сметалар, турли ташкилотлар билан тузилган шартномалар ва бошқалар) тикилиб белгиланган қоидаларга мувофиқ сақланиши керак.   АРМ ва мактаб кутубхоналарининг китобдан бошқа барча мулкини ҳисобга олиш учун хўжалик мулкининг махсус инвентарь дафтари тутилиши керак. Бу дафтарга хўжалик инвентари ва кутубхонани жиҳозлаш учун махсус буюмлар (жавонлар, каталог қутилари, столлар, стуллар, лампалар ва ҳоказолар), шунингдек, кутубхона биносини безаш учун сотиб олинган портретлар, баннерлар, географик карталар ва бошқалар ёзилади. Кутубхонанинг китобдан бошқа барча мулки ҳар йили текширилиши керак.   АРМ ва

  Китобхонларга уйга бериладиган китоб, рисола ва матбуот нашрлари қуйидаги қоидага асосан бажарилади:   А) Уйга бериладиган китоблар ҳақидаги маълумотларнинг ҳаммаси китобхон формулярига ёзилади. Бунда қайтариш муддати, инвентарь рақами, билим соҳасининг индекси, китобнинг муаллифи ва сарлавҳаси кўрсатилади. Китобхон китоб олганлиги тўғрисида ўз формулярига имзо қўяди.   Б) Китобхоннинг формуляри ичига берилган китобнинг формуляри солиб қўйилади, унда китобхон формулярининг рақами ва китобни қайтариш муддати кўрсатилади.   Китоб қайтарилганда кутубхоначи китобхон иштирокида унинг имзосини ўчириши керак ёки кутубхоначи олганлиги ҳақида белги қўйиши, имзо чекиши зарур. Агар китобхон ўзигагина эмас, балки ўз оила аъзоларига ҳам китоб олмоқчи бўлса, оила аъзоларининг ҳар бирига алоҳида китобхон формуляри тўлдирилади. Бунинг учун оила аъзоларининг ҳар бири ўзи шахсан кутубхонага келиши керак. Баъзи кутубхоналарда оилавий   ҳам очилади.   Китобхонларнинг формулярлари китобни қайтари

  КИТОБХОН ФОРМУЛЯРИ   а) олд томони                                  в) орқа томони   Китобхонлар ҳар йилда бир марта қайта рўйхатга олиниб, китобхонларнинг китобхонлик формулярига эски рақам ўрнига янги рақам қўйилади. Қайта рўйхатга олиш пайтида китобхонларнинг анкета маълумотлари аниқланади. Китобхон формуляри, то у тўлиқ фойдаланиб бўлмагунча, бекор қилинмайди ва муддати тугагач янгисига алмаштирилади.   Эслатма: Китобхон формулярининг ўлчами 10х15 см.     б) ички томони   Китобни қ айтариш муддати Инвентар № Б ў лим Муаллифи ва китобнинг номи Китоб олинганлиги ҳақида китобхон имзоси    

  Qadrli kitobxonlar, bu maqola siz uchun qiziq ekanligiga ishonchimiz komil. Biz sizlarga kitoblar haqida siz bilmagan eng qiziqarli 13ta faktni tayyorladik! 1-fakt: Gilgamish —  eng qadimgi adabiy asar Eng qadimgi epik adabiy asarlar qadimgi Mesopotamiyada bo‘lib, uning nomi “ Gilgamish” deb nomlangan . Qog‘ozli kitoblar o‘sha paytda bo‘lmaganligi sababli, butun hikoya 12 ta jadvalga yozilgan. Bugungi kunda “Gilgamish”ning elektron variantlari ham bor. 2-fakt: Birinchi zamonaviy roman Dunyodagi birinchi roman XI asrda “ Genjining hikoyalari ” bo’lib, uni Yaponiyalik Murasaki Shikibu yozgan.  Asl nusxada deyarli birorta qahramonning nomlari bo’lmagan. Ular Heian davridagi yapon sudining qoidalaridan kelib chiqqan holda lavozimi yoki “hurmatlovchi” sifatlar bilan atalgan. 3-fakt: Birinchi nashr etilgan kitob Bu kitob Gutenberg Injili bo‘lib, u 1453-yilda Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg tomonidan chop etilgan.  Gutenberg Injil va Gutenberg matbuoti orqali in

 

       Ҳар бир кутубхона мавжуд фондини сақлашни, фойдала- нишни таъминлайди ва шакллантириб боради. Фонд таркибига қоидага кўра даврий, даврий бўлмаган ва давомли нашр- лар, қўлёзмалар, аудиовизуал, электрон ҳужжатлар киради.      Даврий бўлмаган нашрлар -бир марта чиқадиган, давомли бўлмаган нашр. Баъзи қимматга эга бўлган бу турдаги нашрлар қайта босмадан чиқарилиши мумкин, лекин бу олдиндан ре- жалаштирилмайди. Даврий бўлмаган нашрлар шакли, мақсади ва матн таркиби бўйича фарқланади. Даврий бўлмаган нашр- лар кўп ҳолларда китоб ва брошюра шаклида бўлади.      Китоб кўринишидаги нашрлар - муқовали ёки муқова қи- линган ҳолатдаги 48 варақдан кўп бўлган китоб нашри.      Брошюра - 4 варақ ва 48 варақдан кўп бўлмаган кўри- нишдаги китоб нашри, юмшоқ муқовада чоп этилади.      Босма нашр - босиб чиқариш ёки босма нақш тушириш йўли билан олинган, матбаа усулида мустақил расмийлашти- рилган нашр.      Электрон нашр - фойдаланиш учун ҳисоблаш техника воситалари зарур бўлган нашр.

  КУТУБХОНА КАТАЛОГИ  — бир ёки бир неча  кутубхона  фондида мавжуд китоблар , хужжатларнинг таркиби ва мазмунини очиб берувчи библиографик ёзувлар рўйхати. Кутубхона каталоги карточкали ёки   компьютер  ёзувлари шаклида бўлиши ва   электрон  дисклар ёк и  китоб  ҳолида кўпайтирилиб сақланиши мумкин. Кутубхона каталоги кутубхона фондини тўла ёритиш, китобхонларнинг осонлик билан китоб танлашларига ёрдам бериш, китобхонларга турли билимларни сингдириш ҳамда уларни маънавий қадриятлар руҳида тарбиялашга хизмат қилади.     Босма  асарларнинг турлари, мавзунинг ранг-баранглиги ҳамда китобхонлар талабларидаги хилма-хилликлар кутубхона каталогининг мураккаб тизимини яратишни тақозо этади. Кутубхона каталоги тузишнинг назарий ва услубий асосларини ишлаб чи қилади .  Бу эса- кутубхонашуносликнинг асосий вазифаларидан биридир.